RÛŞANLAR EFSÂNESİ
Burası İslâm olmazdan önce, Anadolu'dan bir
zât otuz kırk askerlen gelmiş. Buralara yerleşmek
istemiş. Nereye yerleşelim diye söylenmişler. Zât,
Kaziler'den bir mızrak atmış ve Rûşanlarda sap-
lanmış(l). Zât, askerleriyle birlikte Rûşanlar'da yer-
leşmiş.
Domutukaya(2) yakın bir yerde kendisine ait
bir yer seçmiş. Kendisine orda bir tekke yapmış.
Askerleri dâima savaşırlar, daha sonra bu tekkeye
gelir, kazan kaynatır, yemek yerlermiş.
Gümülcine'ye yakın bir yerde bir kale varmış.
Askerler bu kaleyi almak istemişler. Zât demiş ki,
eğer kaleyi almakta zorlanırsanız beni anın, ben
yanınıza gelirim. Askerler kaleye doğru iler-
lemişler. Karşılarına Sankız adında bir ordu çık-
mış. Hemen zâtın adını anmışlar. Zât, tekkesinden
çekilmiş, atını zorlayarak askerlerin yanına varmak
istemiş. Atı yolda ölmüş. Orasının adını Atmezar
koymuş. Yıllarca sonra mezarın üzerinde at şek-
linde bir ağaç bitmiş. Bunu değil dedelerimiz, hatta
babalarımız bile hatırlamıştır.Yoluna devam etmiş.
Kendisinin fındık ağacından bir kılıcı varmış. Kar-
şısına büyük taşlar çıkmış. Zât, demiş ki, taşta mı
keramete kılıçta mı? Fındık ağacından yapılmış kı-
lıcıyla taşlan doğramış. Sarıkız'a ulaşmış. İlkin Sa-
nkız ona üç defa taş atmış. Zât, elleriyle karşılamış.
Sankız, hadi demiş, sıra sende. Zât, kızı tutmuş ve
parçalamış. Kızın şapkasını fırlatıp atmış, şapka
Şepkâne'ye düşmüş. Daha sonra saçı Sıçanlı'ya, bir
ayağı Baldıran'a, diğer ayağı Akbıldır'a düşmüş(3).
Bu yerler köy, kasaba ve orman olarak adlarını ko-
rumaktadırlar. Askeriylen Gümülcine'ye ulaşmış
ve Misine Kalesi'ne bir dua etmiş. Misine Kâ-
lesi'nin altı üstüne dönmüş, yıkılmış.
Derleyen: S. Burhanettin Akbaş ; Kaynak kişi: Hüseyin Apti
Yaşı: 85 ; Gümülcine - Yunanistan
(Erciyes Dergisi, s. 166, ekim 1991, Kayseri)
Kaziler (Gâziler ve Rûşanlar, bölgedeki mevki adlandır.
(1) Domutukaya: Dimetoka. Bu isim Rumca olmasına rağmen
Domutukaya şeklinde söylenerek sanki Türkçeleştirilmiştir.
(2) Şepkâne, Sıçanlı ve Akbıldır, Gümülcine'de mevki adları,
Baldıran ise Gümülcine'ye bağlı bir köydür