28-30 Mart tarihlerinde Tiran Devlet Üniversitesi ev sahipliğinde, ‘’Türkçenin Dünü,Bugünü ve Yarını’’ temasıyla organize edilen ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Bakü Qızlar Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Priştine Üniversitesi, Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi, Uluslararası Balkan Üniversitesi,Gostivar Vizyon Üniversitesi tarafından desteklenen kongreye Türkiye ve Balkan ülkelerinden yoğun bir katılım gerçekleşti.
Tiran Devlet Üniversitesi’nde Türk Dili Bölümünün 20.kuruluş yıldönümü vesilesiyle organize edilen kongrenin açılış konuşmasını Arnavutluk Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Lorena HAXHIU yaptı.Kongre düzenleme kurulu adına söz alan Tiran Devlet Üniversitesi Balkan Dilleri Bölüm Başkanı Doç.Dr.Adriatik DERJAJ Türk Dilinin prestij dili seviyesine yükselmekte olduğunu dile getirdikten sonra Arnavutluk’ta ve Balkan coğrafyasında Türk Dilinin bir iş dili olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.Ardından Tiran Devlet Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd.Doç.Dr. Alban FOÇI, Marmara Üniversitesi Uluslararası Bölüm Başkanı Prof.Dr. Alaeddin YALÇINKAYA, Kosova Filoloji Fakültesi Dekanı Doç.Dr.Lindita RUGOVA ve Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği Genel Sekreteri Türkolog Mümin MÜMİN söz alarak bölgesel işbirliğinin artırılması ve bölgede var olan tarihsel,kültürel ve sosyolojik bağların geliştirilmesi açısından kongrenin önemine dikkat çektiler.
Kongreye doksan beş farklı kurum, kuruluş ve Üniversiteden Bilim insanları, Akademisyenler, Türkologlar, Araştırmacılar ve Lisansüstü öğrencileri bildiri sunmak için katılım sağladı. Katılımcıların kırk beşi ise Tiran Devlet Üniversitesi davetlisi olarakyurt dışındaki Üniversite ve Kurum, Kuruluşları temsilenkatıldılar.
Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneğini ve Batı Trakya Azınlığını temsilen ise dernek Genel Sekreterimiz uzman Türkolog Mümin MÜMİN katılmıştır. MÜMİN, Tiran Devlet Üniversitesi özel davetlisi olarak davet edildi. Açılış oturumunda derneğimizi ve azınlığımızı temsil etti.
28 Mart Perşembe günü saat 10:00 ile 12:00 arasında, Tiran Devlet Üniversitesi Kongre salonunda gerçekleştirilen açılış programında Genel Sekreterimiz derneğimiz ve azınlığımız adına özel oturumda yer aldı. Selamlama konuşmasında, Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı hakkında geniş bilgi verdi. Azınlık eğitimini, azınlığın sosyo-kültürel yapısını, gelenek ve göreneklerini, derneğimizin faaliyetlerini, Batı Trakya Türk edebiyatını ve dilini katılımcılara aktarma fırsatı buldu. Açılış programında Tiran Devlet Üniversitesi öğretim üyeleri, akademisyenler, öğrenciler ve yurt dışından kongreye katılan katılımcılar yer aldı.
Aynı gün ise öğleden sonra bildiri sunumlarına geçildi. Eş zamanlı farklı konularda altı oturum gerçekleştirildi. Her oturumda beş farklı bilim insanı bildiri sunusunu gerçekleştirdi. Genel sekreterimiz, Uzman Türkolog Mümin MÜMİN’de saat 14:00 ile 15:00 arasındaki oturumda “Osmanlı Asırlarında, Bugünkü Yunanistan Sınırları İçinde Kalan Şehirlerde Yaşamış Şair ve Yazarların Hayatları” adlı bildirisini Avrupa Toplantı salonunda yoğun katılımlı bir dinleyicisi grubuna sunmuş oldu. Aynı oturumda Türkiye’deki Üniversitelerden gelen üç farklı akademisyenin de sunumları gerçekleştirildi.
29 ve 30 Mart 2019 tarihleri ve günlerinde de Makedonya, Kosova, Bulgaristan’dan gelen akademisyenlerin de sunumları yapıldı. Eş zamanlı toplamda farklı 26 oturumda Dil, Edebiyat, Felsefe, Uluslararası ilişkiler alanında uzman 108 akademisyenin bildirilerini sunmasıyla gerçekleştirildi. Akademik alanda Türk Diline ve Türkoloji konularına bilimsel çerçevede katkılar sağlanmış oldu.
30 Mart 2019 Cumartesi günü ise öğleden sonra kapanış programı ve genel değerlendirme ile kongrenin sonuç toplantısında ortaya çıkan değerlendirmelerin Arnavutluk Bilim Akademisi, TDK, TUBİTAK gibi kurumlarla paylaşılması kararlaştırıldı.