Gümülcine, 30.11.2022

Kuzey Makedonya Eski Başbakanı Zoran Zaef, sosyal medyadan; “Prespes” anlaşmasının haklılık kazandığını, kararın Prespes anlaşmasının bir ürünü olduğunu, iki ülke ilişkilerinin yakınlığını doğruladığını ve dolayısıyla Başbakan Miçotakis ile eski başbakan Çipras’a teşekkür ettiğini belirtti.

Zaef’i bu açıklamayı yapmaya iten ise dün çıkar bir haberdi. Haberde “Yunanistan Makedon Dil Merkezi” adlı bir kuruluşun Florina’da kurulduğu ve mahkeme tarafından resmen tanındığı idi. Zaef, adeta bir zafer kazanmışçasına Çipras ve Miçotakis’e de teşekkür ediyordu.

Zaef’in bu davranışı bana Batı Trakya Türklerinin kaderini belirleyen Lozan Antlaşması’nı hatırlattı. Belli ki Makedonlar “Prespes” anlaşması sayesinde bir ulus olma yolunda önemli kazanımlar elde etmişler. Nitekim yukarıda bahsettiğimiz kuruluş da belli ki bu anlaşma sayesinde kurulmuştur.

Ancak burada bir ayrıntıyı da göz ardı etmemek gerekir. Bu kuruluş Makedon dilinin geliştirilmesi ve devlet okullarına seçme ders olarak okutulması konusunda çaba gösterecektir. Burada etnik kimlikten bahsedilmemektedir. Dil, bir milletin yaşaması, kaybolmaması yönünde en önemli unsurlardan biri olduğuna göre, buradaki nihayi amacın etnik kimliğe yönelik bir çalışma olduğu dikkatlerden kaçmamalıdır.

Bu tür çalışmalar demokrasinin getirdiği bir sonuçtur. Önemli olan sonuçta bunun nasıl uygulanacağıdır.

BAKEŞ – Batı Trakya Eğitim Kültür Şirketi tüzüğünde de “okul ve hatta üniversite açabilir” maddeleri bulunmaktadır. Ancak gelin görün ki ülkemiz Yunanistan yöneticileri yıllardan bu yana bu kuruluşun ortaokul açma talebini bir türlü karşılamamaktadırlar!

Yine belirli bir etnik kimliği temsil eden İskeçe Türk Birliği de AİHM kararlarına rağmen yıllardan bu yana tanınmayı beklemektedir!

O yüzden fazla heyecan duymamak ve umutlanmamak gerekir. Bu tür çalışmalar demokrasinin getirdiği bir sonuçtur. Olay etnik kimlikle bir dernek kurmaya geldiğinde Makedonların da büyük zorluklarla karşılaşacağını tahmin ediyoruz. Yunanistan’da Belki, “Türk yemeklerini sevenler derneği”, “Türk şarkılarını sevenler derneği” v.b. dernekler kurabilirsiniz, ancak başlığında “Türk” kelimesi geçen etnik gruba dayalı bir dernek kuramazsınız! Sebebi ise azınlığın Türk olmadığı çeşitli gruplardan oluştuğu ve dolayısıyla kollektif bir örgütlenmeye gidilemeyeceği yönündedir.

Bütün bunlardan sonra Zaef’in Prespes Anlaşması’nı Batı Trakya Türklerinin Lozan’ı gibi görmesini çok erken buluyoruz.