Gümülcine, 8.10.2023
ANKARA (AA) - Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın abluka altındaki Gazze Şeridi'nden İsrail'e başlattığı saldırının ardından Türkiye ve bazı ülkeler, itidal çağrısı yaparken Batı ülkeleri, Hamas'ı kınayıp İsrail'e destek veren açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti 4. Olağanüstü Büyük Kongresi'ndeki konuşmasında, İsrail ve Filistin taraflarına itidalli davranma çağrısı yaparak, "Türkiye olarak bu sabah İsrail'de meydana gelen hadiseler ışığında tüm tarafları itidalle hareket etmeye, gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durmaya çağırıyoruz." dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da İsrail ve Filistin’de yaşanan gelişmelere ilişkin sabah saatlerinden itibaren Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
- Türkiye’den kınama ve itidal çağrısı
Dışişleri Bakanlığından gelişmelerle ilgili yapılan yazılı açıklamada, yaşanan şiddet ve gerilimin derin bir endişeyle karşılandığı bildirildi.
"Bölgede sükunetin bir an önce yeniden tesis edilmesine büyük önem veriyor, sivil can kayıplarını şiddetle kınıyoruz." ifadesinin kullanıldığı açıklamada, şiddet eylemlerinin ve buna bağlı tırmanmaların kimseye bir fayda sağlamayacağı vurgulandı ve taraflar itidalle hareket etmeye ve fevri adımlardan uzak durmaya çağrıldı.
- Batı’dan Hamas’a kınamalar ve İsrail’e destek
Avrupa ülkeleri ve kurumları ise Hamas'ın başlattığı saldırıya tepki gösterirken İsrail'e destek mesajları yayımladı.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, "İsrail ve halkına karşı bu sabah başlatılan, masum vatandaşlara terör ve şiddet uygulayan rastgele saldırıları şiddetle kınıyorum." ifadesini kullandı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Hamas'ı kınayarak, "İsrail'in bu tür hain saldırılara karşı kendini savunma hakkı vardır." yorumunu yaptı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de "İsrail ile tam dayanışma içindeyim." mesajını paylaştı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise "Gazze'den yapılan füze atışları ve artan şiddet bizi sarsıyor. Almanya, Hamas'ın bu saldırılarını kınıyor ve İsrail'in yanında duruyor." değerlendirmesinde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da "İsrail'i şu anda vuran terör saldırılarını şiddetle kınıyorum. Ölenlere, ailelerine ve yakınlarına dayanışma dileklerimi iletiyorum." açıklamasını yaptı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ise İsrailli sivillere yönelik saldırıların kendisini "şoke ettiğini" belirterek, "İsrail'in kendisini savunma hakkı mutlaktır." ifadesini kullandı.
Kanada, Yunanistan, Bulgaristan, Belçika, İspanya, İtalya, İsviçre, İrlanda, Hollanda, Hırvatistan, Avusturya, Çekya, Slovenya, Finlandiya, Polonya, Romanya, Litvanya, Malta, Letonya, Estonya, Ukrayna, Gürcistan ve Kosova yetkilileri de Hamas'a tepki göstererek, İsrail'e destek veren mesajlar yayımladı.
Azerbaycan-İsrail Parlamentolararası İlişkiler Çalışma Grubu, İsrail'e yönelik saldırıları kınayarak, “Bu zor zamanda İsrail'le dayanışma içindeyiz." mesajını paylaştı.
- Rusya ve Mısır’dan şiddete son verilmesi çağrısı
Rusya Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında, “Filistin ve İsrail taraflarını derhal ateşkese, şiddete son vermeye, gerekli itidalleri uygulamaya ve uluslararası toplumun yardımıyla kapsamlı, kalıcı ve çok beklenen bir barışı Orta Doğu’da tesis etmeyi amaçlayan bir müzakere süreci kurmaya çağırıyoruz.” ifadesine yer verildi.
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da "Mısır Arap Cumhuriyeti, Filistin kentlerine yönelik bir dizi saldırının ardından Filistin ile İsrail tarafları arasında devam eden gerilimin korkunç tehlikeleri konusunda uyarıda bulundu." ifadesi kullanıldı.
Bölgedeki gelişmeler karşısında "azami itidal gösterilmesi ve sivillerin daha fazla riske maruz bırakılmaması" çağrısına yer verilen açıklamada, gerilimin tırmanmasının ateşkes çabalarını olumsuz etkileyebilecek olası ciddi yansımaları konusunda uyarıda bulunuldu.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, görüşmelerinde bölgedeki olayların giderek tehlikeli bir şekilde kötüleşmesine yönelik derin endişelerini dile getirdi. Görüşmede bölgedeki durumun kontrol altına alınması ve daha fazla can kaybının önlenmesi amacıyla tüm uluslararası ve bölgesel çabaların gerilimi ve şiddeti durdurmaya odaklanılması gerektiğinin altı çizildi.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la görüşmesinde gerilimi azaltmaya yönelik bölgesel çabaların koordine edilmesinin yanı sıra bölgedeki istikrarsızlığı artıran şiddet ve gerginlikten oluşan kısır bir döngüye girmekten kaçınmanın yollarını ele aldı.
- BM’den “Gerilimi azaltın” çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de "Filistinli silahlı gruplar tarafından İsrail'e doğru yüzlerce, belki de binlerce rastgele roket atıldığı ve en az 22 İsraillinin öldürüldüğü, yüzlercesinin ise yaralandığı yönündeki haberler karşısında şok oldum ve dehşete düştüm. Ayrıca İsrailli sivillerin rehin alındığı yönündeki haberlerden de derin endişe duyuyorum." ifadelerini kullandı.
İsrail güçlerinin de yoğun nüfuslu Gazze Şeridi'ne hava saldırılarıyla karşılık verdiğini ve en az 5 kişiyi öldürdüğünü belirten Türk, şunları kaydetti:
"Orada sivil kayıplarının yaşanmaması için her türlü tedbiri almaya çağırıyorum. Şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulunuyorum. Bölgedeki tüm taraflara ve kilit ülkelere, daha fazla kan dökülmesinin önüne geçmek için gerilimi azaltma çağrısında bulunuyorum."
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson ise Hamas'ı kınayarak, "İsrail hükümetinin ve halkının yanındayız ve bu saldırılarda hayatını kaybeden İsraillilere başsağlığı dileklerimizi iletiyoruz." ifadesini kullandı.
- Olayların arka planı
Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları, bu sabah İsrail'e "Aksa Tufanı" isimli kapsamlı saldırı başlattığını açıklamıştı.
Gazze'den İsrail yönüne binlerce roket atılırken silahlı gruplar, bölgedeki yerleşim yerlerine girmişti.
İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi'ne saldırı başlattığını duyurmuştu.
Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail'in Gazze'ye saldırılarında 198 kişinin hayatını kaybettiğini, 1610 kişinin yaralandığını açıklamıştı.
İsrail ordu radyosu ise Hamas'ın silahlı kanadının başlattığı saldırılarda şu ana kadar 150 İsraillinin öldüğünü, ülke genelindeki yaralı sayısının 1100'ü geçtiğini duyurmuştu.